U državi u kojoj su svi izbori istorijski i građani moraju znati da je njihov glas istorijski ili bolje reći glas za istoriju. Jer je učiteljica života najbitniji predizborni argument svih političkih subjekata koji se kandiduju za istorijske glasove.

Tako se u istorijskim predizbornim kampanjama poteže pitanje revizije istorije, od odbrane našeg načina života i njegovih tekovina do povlačenja priznanja tuđeg načina života i njegovih tekovina. I onda se, ako se već ne snalaze na polju politike, na polju istorije razmašu crnogorski političari. Istorijske predizborne kampanje, poput svih naših istorijskih izbora, već su obrađivane kao teme u sedmoj umjetnosti. Leteći cirkus Montija Pajtona dosta svojih priča posvetio je temama sličnim onima koje okupiraju aktuelnu kampanju.

Ali, kao što se u istorijskim kampanjama samo ovlaš dotiču životne teme, tako se u onom periodu dok se bave politikom, akteri kampanja ovlaš bave istorijom. Tako da zajednički ništa ne naučimo jer se kampanje vode po principu šta bi bilo kad bi bilo, i na polju života i na polju istorije. Jer je politika po definiciji bavljenje opštim, javnim interesom, a on nikada nije bio definisan u zemljama u kojima su svi izbori istorijski. U zemljama u kojima u politici postoji definisan opšti interes, izbori su ciklična provjera uspjeha političara da njime upravljaju. U državama u kojima su svi izbori istorijski toga nema jer se glasa o istoriji.

I onda se u kampanjama vode kampanje da se istorijski glasovi građana slobodno daju političkim partijama. Bez presija, bez podvođenja od strane političkih aktivista, bez straha, bez novčane nadoknade, glasajte slobodno poručuju svi, i političari i državni činovnici, i NVO aktivisti. Izaberite svoju verziju istorije i glasajte slobodno ali glasajte za mene, poručuju istorijski političari. Jer ako su izbori istorijski, glasovi istorijski i političari su istorijski. I sve dok budemo glasali na istorijskim izborima bićemo na pogrešnoj strani istorije.

Kad istorijske izbore, glasove i političare pošaljemo u istoriju, kad nađemo način da definišemo naš opšti interes i kao društvo posvetimo se budućem, a ne prošlom, onda ćemo imati mogućnost da glasamo slobodno i svojim glasom nagradimo ili kaznimo političare i partije za njihove uspjehe ili neuspjehe u ispunjavanju zadataka za koje ih biramo i za koje ih plaćamo. Jer pametni ljudi i narodi stvaraju istoriju, oni drugi u njoj žive i u njoj glasaju. Slobodno...