"Problemi usporene modernizacije na Balkanu su višestruki. Za razliku od većine evropskih država, balkanske države nijesu imale kontinuitet u razvoju. To su bila društva diskontinuiteta, prouzrovanog istorijskim okolnostima i geografskim položajem", istakla je tokom svog izlaganja Trgovčević-Mitrović.

Polaznom tačkom modernizacije prof. Trgovčević-Mitrović, poput mnogih svojih kolega istoričara, smatra realizaciju dviju velikih revolucija: „Prvo, britanske industrijske, koja je promijenila način proizvodnje, kao i način života običnih ljudi, ali i ekonomiju, urbanizam, porodične odnose, vrijednosti itd. Druga je politička revolucija, nastala usvajanjem načela Francuske i Američke revolucije s kraja osamnaestog vijeka, koja je ustanovila princip narodne volje, prava čovjeka, naroda kao izvora legitimiteta, jednakosti svih pred zakonom i drugih tekovina slobodnog svijeta.“

Ona je naglasila da, za razliku od skoro jedinstvenih stavova o počecima modernizacije, nema jedinstvene hronologije evropske istorije: „Ona se nužno mora povezati sa prošlošću nekog naroda ili države. Sasvim je uočljivo da su uspješnu modernizaciju imala društva koja su duže živjela u stabilnoj sopstvenoj nacionalnoj državi i koja nijesu imala velike istorijske poremećaje, te su zbog toga mogla u kontinuitetu da slijede predviđeni sopstveni put razvoja. Sa druge strane, narodi koji su bili pod stranom vlašću nijesu imali takav razvoj jer su bili ne samo podređeni, već je i njihov razvoj zavisio od stepena razvijenosti država u čijem su sastavu bili.“

"Nije bila ista polazna osnova onih naroda koji su bili u sastavu Osmanskog carstva i onih naroda koji su bili u sastavu Habsburške monarhije. Iako su oba carstva bila među najnerazvijenijim u Evropi, prednost je ipak bila na strani onih u sastavu Habsburške monarhije. Zbog toga je za Balkan, kao i za zemlje Trećeg svijeta važna činjenica u kakvoj i u čijoj su državi živjeli prije nego što su postali samostalni, jer je to određivalo i osnovu odakle su krenuli ka modernosti“, navela je ona.

Ljubinka Trgovčević-Mitrović redovna je profesorica Fakulteta političkih nauka Univerziteta u Beogradu i Univerziteta Donja Gorica u Podgorici. Dobitnica je NIN-ove nagradu za publicistiku 1986. godine. Specijalizovala se za srpsku, jugoslovensku i balkansku kulturnu, društvenu i političku istoriju u 19. i 20. vijeku, posebno istoriju nauke i obrazovanja. Učestvovala je na naučnim skupovima, predavala i objavljivala radove u Njemačkoj, Britaniji, Francuskoj, Italiji, Austriji, Bugarskoj i drugim državama, kao i u bivšim jugoslovenskim republikama.