Crna Gora, i pored povremenih policijskih akcija koje dođu nakon talasa žrtava na putevima, kakve svi pamtimo, i dalje ima visoku stopu smrtnosti u saobraćaju. Stručnjaci lamentiraju da je to zbog loših puteva a dobrih automobila ili dobrih puteva a loših automobila svejedno, ali je činjenica da je u skoro svim saobraćajnim nesrećama krivac čovjek a ne put ili automobil. I u slučaju koji ilustruje fotografija krivac je isključivo čovjek, dok su svi koji su danas naišli na vozilo koje se zaustavilo na stubu ulične rasvjete  imali samo jedno pitanje. Kako?

Evropska Komisija objavila je prije neki dan godišnji izvještaj o stanju na putevima u Uniji. Evropski putevi bili su i ostali, najbezbjedniji putevi na planeti. Prosjek smrtnosti u saobrčajnim nesrećama u Evropskoj Uniji iznosi 50 na milion stanovnika, za razliku od čak 173 poginula, što je negdje planetarni prosjek. I što je najvažnije, taj prosjek u Evropskoj Uniji stalno opada dok u Crnoj Gori on može da varira iz godine u godinu ali se nikako ne može reći da je postao trend.

U Evropi je dakle trend smanjenje stope smrtnosti u saobraćajnim nesrećama. Tome najviše doprinosi saznanje da je bezbjednost na putevima zajednička odgovornost, od Unije, preko država članica, lokalnih zajednica i samih vozača. Evropa je donijela odluku koju sada u realnost sprovode države članice, o promjeni načina obuke budućih vozača kako bi se povelo više računa o bezbjednosti u saobraćaju. Posebna pažnja posvećena je obukama profesionalnih vozača i sigurnosti ranjivih kategorija učesnika u saobraćaju, poput djece i starih.

A za to vrijeme na Balkanu…

Foto: Kodex

Jer nije samo u Crnoj Gori prosjek smrtnosti tri puta veći nego u Evropskoj Uniji nego je tako u svim zemljama nastalim raspadom Bivše Jugoslavije, ako se izuzme vožnja pod dejstvom alkohola i narkotika, najčešći razlozi saobraćajnih nesreća sa smrtnim ishodom su: naprilagođena brzina, neodržavanje potrebnog rastojanja između vozila, tehnička neispravnost vozila, uslovi na putu. I to tim redom. I dok se najčešće žalimo na crnogorske puteve koji ne odgovaraju našem stilu vožnje nikad se ne zapitamo da li bi prije toga mogli uticati na prethodne tri glavne stavke koje dovode da smrtnih ishoda na našim putevima.

I postavlja se pitanje da li bi država, pored toga što nam gradi Autoput, mogla da promijeni politiku upravljanja saobraćajem. Da glavno sredstvo smirivanja vozača ne bude iskakanje iz žbuna saobraćajnog policajca da napiše kaznu nekom ko je prekoračio brzinu za desetak kilometara, već da kao i u Evropi krene od početka. Od adekvatne obuke za nove vozače, od stroge kontrole profesionalnih vozača i voyila koja se profesionalno bave prevozom putnika.  Jer od nečeg treba krenuti a mi se nećemo mijenjati sigurno. A i kako?