Crna Gora pripada jednom od regiona svijeta u kojem se očekuju izrazito negativne posljedice klimatskih promjena koje će uticati na zdravlje stanovništva, privredni razvoj i raspoloživost prirodnim resursima, objasnila je za Dnevne novine meteorolog Hidrometeorološkog zavoda Crne Gore Mirjana Ivanov.
Za razliku od klimatskih promjena koje su se dešavale u prošlosti koje su bile uzrokovane prirodnim faktorima i koje su se dešavale u intervalu od više stotina i hiljada godina, naučnici danas porast temperature vazduha pripisuju uticajima čovjeka, odnosno efektima gasova staklene bašte.
Prema riječima Ivanov, iako Crna Gora, kao zemlja u razvoju, nema značajan udio u globalnom zagađivanju atmosfere gasovima sa efektom staklene bašte, čak zahvaljujući relativno visokom stepenu pošumljenosti i pokrivenosti vegetacijom doprinosi stabilizaciji sadržaja ugljendioksida u atmosferi, turbulentne vremenske prilike je neće zaobići.
“Najznačajniji meteorološki ekstremni fenomeni u Crnoj Gori su jake kiše koje dovode do poplava, zimske oluje, ekstremne hladnoće i toplote, suše, guste magle, pojave vezane za olujne oblake, kao što su grad, udari groma, pljuskovite padavine, olujni vjetar, pad pritiska i zaleđivanje na tlu i u vazduhu”, objašnjava Ivanov.
Na osnovu redovnih praćenja, trend rasta temperature vazduha u drugoj polovini 20. vijeka evidentan je na većem dijelu teritorije Crne Gore. Ljeta su postala vrlo topla, naročito u posljednjih 18 godina. Srednje godišnje maksimalne temperature vazduha pozitivno odstupaju od klimatološke normale od kraja 80-ih godina, a minimalne od kraja 90-ih.
Promjene uočljivije na sjeveru Crne Gore Prema raspoloživim podacima, od 1949. godine pa do sada, evidentno je da se od 1998. češće pojavljuju ekstremne toplote, i to naročito tokom avgusta, kada se mjere rekordne temperature od 44 stepena Celzijusa.
Ivanov je kazala da prema rezultatima regionalnog modela promjene srednje sezonske temperature tokom perioda od 2001. do 2030. godine kreću u opsegu od 0.6 do 1.3 stepeni Celzijusa i da je uočljivo da su promjene temperature značajnije za sjeverni, planinski, dio Crne Gore, u poređenju sa oblastima bližim moru.
“Model je pokazao povećanu količinu padavina tokom ljeta, posebno u centralnim djelovima Crne Gore. Sezona proljeće je karakterisana sa najvećim deficitom padavina preko cijele teritorije Crne Gore”, dodala je Ivanov.
Šta je moGuće Promijeniti Ivanov smatra da se posljedicama efekta staklene bašte treba suprotstaviti promijenjenim načinom upravljanja šumama, zemljištem, sprečavanjem erozije zemljišta sadnjom određenih vrsta drveća i sprečavanje osiromašivanja zemljišta. Ona je napomenula da čovjekove aktivnosti utiču na klimatski sistem i proizvode promjene lokalnih, regionalnih i globalnih vremenskih karakteristika.
“Moderni građevinski materijali mijenjaju termičke osobine površine tla, a urbanizacija vodi ka lokalnom zagrijevanju. Uklanjanje vegetacije sa površine tla vodi ka povećanju albeda, odnosno dijela sunčevog zračenja reflektovanog nazad u vasionu. Takođe, dovodi i do bržeg oticanja padavina, usljed čega klima u lokalitetu postaje suvlja i toplija”, upozorila je Ivanov.
Dugoročne prognoze Klimatski modeli predviđaju da će do kraja 2100. godine, globalna temperatura prizemnog sloja atmosfere da poraste za još 1.4 – 5.8 stepeni C, a nivo svjetskog mora za oko 9 - 88 centimetara, uzrokujući poplave u niskim priobalnim zonama, kao i druge vidove šteta. Naučnici očekuju pomjeranja klimatskih zona prema polovima i prema većoj nadmorskoj visini, usljed čega može doći do diskontinuiteta šumskih i ostalih prirodnih ekosistema
(Izvor:Dnevne novine)
