Nema još odgovora na pitanja – je li barem tri puta ekspertski provjeravani, odnosno stručno, sa više aspekata analizirani elaborat o ekološkoj, zdravstvenoj, tehnološkoj i ekonomskoj održivosti buduće deponije na Vasovim vodama, relevantan dokument iza čije sadržine stoje ne samo crnogorski autoriteti poput prof. dr Mihaila Burića, nego i iz inostranstva, ili je u pitanju prevara kojom se dio lokalnog stanovništva zdravstveno žrtvuje zarad surove ekonomističke logike? Najava direktora nacionalne Agencije za zaštitu životne sredine Ervina Spahića da će biti formirana nova ekspertska grupa, koja će ponovo razmotriti sve loše strane ovog projekta, u suštini je nastavak puta kojim se – i opština i država kreću nedopustivo dugo, vraćajući poodmakli proces na novu početnu tačku.
Faktori sveznanja
Pobjeda je, posebno u posljednjih godinu dana, u barem pedesetak opširnih tekstova, podsjećala javnost – i slikama i riječima – da sve učestalije blokade deponovanja smeća, Vasove vode polako, ali iz dana u dan sve očiglednije, pretvaraju u najobičnije smetlište, za čije će početno saniranje, prije početka bilo kakvih ozbiljnijih poslova na izgradnji novog, regionalnog objekta, trebati sve više novca, kojeg u opštinskoj kasi jednostavno neće biti. Istovremeno, nizale su se duge i uglavnom mučne rasprave između predstavnika lokalne samouprave i aktivističkog jezgra Mjesne zajednice Beranselo, razmjenjivale i formalne i neformalne (op) tužbe; prizivani u pomoć mnogi ,,faktori“ sa viših nivoa, ali od racionalnog sporazumijevanja udaljavali su se i jedni i drugi.
Predsjednik opštine Vuka Golubović i njegovi saradnici pozivali su se na izvještaj ekspertske grupe koja je formirana paritetno – dio članova predložili su oni, a dio mjesni aktivisti; dok su predstavnici Beransela javno izražavali sumnju u istinitost, odnosno stručnu osnovanost izvještaja. Uprkos činjenici da su se prethodnim sporazumom da će ga obje strane bezuslovno prihvatiti, pa koliko god im ne išao na ruku. U međuvremenu, blokade prilaza Vasovim vodama produžavane su iz sedmice u sedmicu, na po deset, petnaest, pa čak i na više od mjesec dana, a povremene asistencije policije – kako bi beranski komunalci, ipak, nekako stigli do deponije – dodatno su rasplamsavale strasti, pa mučnih scena nije nedostajalo.
Vasove vode deponija 0608 2012 Bojana Cupic 18 300x199 Beranska deponija: ekološka ili politička „bomba“ Kubikašenje (ne) moći
U cijelu priču, čitavo vrijeme bili su veoma aktivno uključeni i najagilniji djelovi lokalnih stranačkih rukovodstava, pa politizacije „slučaja“ beranskog smetlišta nije moglo faliti. Naročito, tokom i poslije prijeteće epidemiološke situacije, kada je tokom desetak- petnaest dana zbog stomačnih problema ljekarsku pomoć zatražilo više od 1500 građana. O uzrocima su, i u Beranama i van Berana, više govorili političari, stranački „stručnjaci“ i sveznajući portparoli, a tek sporadično ljekari, posebno epidemiolozi i ostali institucionalno odgovorni za javno zdravlje i ostvarivanje elementarnog građanskog prava na javnu higijenu.
Minuli radovi
Primjera radi, kada je crnogorski ministar zdravlja dr Miodrag Radunović, dva-tri dana poslije uočavanja opasnosti od dodatnog komplikovanja epidemiološke situacije u opštini, apelovao da se preduzmu sve mjere kako bi se grad očistio od ogromnih količina smeća i građani zaštitili od još težih posljedica, na čovjeka se obrušila nemjerljiva kubikaža drvlja i kamenja, uz salve primitivnih politikantskih kvalifikacija kojim su se htjele dovesti u pitanje njegove stručne, pa i elementarne etičke reference. Ništa bolje nijesu prošli niti sada prolaze ni prvi čovjek izvršne lokalne vlasti i njegovi saradnici, iako i najglasniji i najagresivniji protivnici projekta regionalne deponije dobro znaju:
Lokaciju za opštinsko smetlište na Vasovim vodama „odredili“ su upravo oni, odnosno njihovi predstavnici u tadašnjoj vlasti, prije više od 10 godina. Aktuelni beranski „vlastodršci“ na čelu sa Golubovićem bili su tada u opozicionim klupama lokalnog parlamenta, bez ikakvih šansi da bilo matematički, bilo politički, bitnije utiču na bilo koju odluku ondašnje većine na čelu sa Socijalističkom narodnom partijom i Reljom Jovančevićem, predsjednikom opštine. Vlasnicima zemljišta, kao što je naš list u nekoliko navrata informisao, isplaćene su dogovorene nadoknade i svaki kvadratni santimetar lokacije deponije je u stoprocentnom državnom, odnosno opštinskom vlasništvu.
Što se dogodilo prije nešto više od dvije godine, kada je postalo izvjesno da će opštinsko smetlište biti u prvoj fazi sanirano, a potom na istoj lokaciji izgrađena savremena sanitarna deponija, sa reciklažnim centrom, odnosno fabrikom za preradu čvrstog otpada, u vrijednosti od oko 10 miliona eura, stvar je analiza. Samo što bi analitičari trebalo malo da požure…(pobjeda)
