Dan mladosti se u tadašnjoj državi proslavljao kao rođendan doživotnog predsjednika.

Očekuje se da će i ove, kao i svih prethodnih godina, hiljade poštovalaca njegovog lika i djela posjetiti grobnicu u okviru "Memorijalnog centra 25. maj", gdje je sahranjen Broz, a prošlog oktobra i njegova udovica Jovanka.

Iako je zvanično bio rodjen 4. maja, 25. maj je obilježavan kao njegov rodjendan. Toga dana pioniri, omladinci, studenti, ali i pripadnici svih rodova vojske SFRJ učestvovali su na tradicionalnim sletovima koji su odrzavani na tadašnjem stadionu JNA.

Po pravilu, negdje iz publike ili iz središta manifestacije izlazili bi čuveni sportisti i ugledni omladinci, koji su se trčeći preko stadiona penjali do svečanih tribina, gdje su bili Tito, njegova supruga i najbliži saradnici, čvrsto u ruci noseći Štafetu mladosti.

Štafeta je bila svake godine drugačije dizajnirana, a u njoj su se nalazile poruke omladine SFRJ za "voljenog predsjednika" iz svih tadašnjih republika.

U tom svečanom trenutku, uz prigodan kratak govor, Tito je preuzimao Štafetu uvijek napominjući da je ona prethodno nošena rukama omladinaca prelazila hiljade i hiljade kilometara od Triglava do Djevdjelije.

Bio je to po pravilu neradan dan i svojevrsni praznik, neka vrsta opšteg nacionalnog praznika tadašnje Jugoslavije.

Iako se ovaj datum nije poklapao sa njegovim zvaničnim datumom rodjenja, Tito ga je prihvatio i slavio ga sa svojim narodom.

Nekadašnji doživotni predsjednik SFRJ bio je Hrvat, rodjen u Kumrovcu, u Hrvatskom zagorju u hrvatsko-slovenačkoj porodici.

Na čelu SFRJ nalazio se punih 35 godina i imao je nesumnjivo izuzetan ugled u tadašnjem svijetu. Posebno je veliki značaj, u medjunarodnim odnosima, imala njegova uloga kao jednog od osnivača Pokreta nesvrstanih, što je u tadašnjim medjunarodnim okolnostima imalo veliku težinu.

U njegovim zvaničnim biografijama navodjeno je da je učestvovao u Oktobarskoj revoluciji u Rusiji, gdje je prethodno ranjen 1915, pa je izvjesno vrijeme proveo kao zarobljenik. Prije toga je kao austrougarski kaplar učestvovao u Prvom svjetskom ratu - izmedju ostalog i u borbama protiv srpske vojske.

U Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca vratio se krajem oktobra 1920, kada je postao član Komunističke partije, a 1937. njen generalni sekretar, posle smjenjivanja i strijeljanja Milana Gorkića, prethodnog lidera KPJ. Radio je 1936. i 1937. u Kominterni u Moskvi u vrijeme kad je likvidiran i znatan broj jugoslovenskih komunističkih prvaka.

Kao vodja KPJ predvodio je u Drugom svjetskom ratu Partizanski pokret (Narodnooslobodilačka vojska). Iz rata je izašao kao proslavljeni ratni komandant, predvodnik najmasovnijeg pokreta otpora u okupiranoj Evropi i neprikosnoveni lider Jugoslavije.

Osim borbe protiv okupatora, jedinice pod njegovom komandom sprovele su komunističku revoluciju - tokom i nakon rata.

Odbio je Staljinov pritisak 1948. godine - Rezoluciju Informacionog biroa komunističkih partija, nakon čega je počev od 1950. dobijao značajnu finansijsku i vojnu pomoć (vojnu većinom do polovine pedesetih) od SAD.

Osim odbijanja Staljinovog pritiska 1948. njegov ugled je takodje bio posledica činjenice da je bio poslednji veliki ratni lider Drugog svjetskog rata koji je toliko dugo ostao na čelu svoje zemlje.

O njegovoj istorijskoj ulozi svjedoči i nevjerovatno masovno prisustvo najistaknutih ličnosti tadašnjeg svijeta njegovoj sahrani 8. maja 1980. godine. Bio je osnivač i lider Pokreta nesvrstavanja. Njegovoj sahrani u Beogradu prisustvovalo je više od 200 visokih ličnosti iz čak 127 zemalja.

Dan mladosti poklapao se inače i sa njemačkom desantom na Drvar 25. maja 1944. kada je Tito je uspio da se spase prilikom desanta njemačkih padobranskih jedinica.

U unutrašnjoj politici sticajem okolnosti ostavio je ustrojstvo koje se se na kraju pokazalo kao neodrživo - Ustav iz 1974. godine. Specifičan sistem konsenzusa predstavnika republika i pokrajina pokazaće se vremenom kao nerješiv problem.

(b92)