U Japanu su u toku protesti, jer veliki dio javnosti odluku vlade vidi kao kršenje ustava i početak kraja sedam decenija mira koje je ta dalekoistočna država uživala od završetka Drugog svjetskog rata, javio je dopisnik RTS-a.

Vlada u Tokiju donijela je odluku da prizna pravo Japana na kolektivnu odbranu, što praktično znači da bi japanski vojnici mogli biti direktno angažovani u borbi u slučaju da Sjedinjene Američke Države, vojnopolitički saveznik Zemlje izlazećeg sunca, napadne neka treća zemlja ili paravojna organizacija.

Ta odluka, praktično, otvara put angažovanju japanskih vojnika u borbenim operacijama van svoje zemlje prvi put od završetka Drugog svjetskog rata, tvrde kritičari u Zemlji izlazećeg sunca, iako vlada u Tokiju ističe da će pravo na kolektivnu odbranu biti realizovano samo u slučaju da samom Japanu prijeti jasna opasnost.

Japan je još 1952. godine, u vrijeme kada je zvanično okončana poslijeratna američka okupacija, stupio u vojni savez sa Sjedinjenim Državama, ali se uprkos tome, decenijama uzdržavao od toga da šalje svoje trupe da se bore rame uz rame sa američkim na bojnim poljima širom svijeta.

Nakon američke invazije na Irak 2003. godine, Japan se prvi put aktivno angažovao da podrži američke trupe u inostranstvu, ali je ta podrška bila logistička – japanski inženjerci su gradili puteve i škole tokom obnove porušene infrastrukture u Iraku, a japanski pomorci snabdevali gorivom američke brodove u Indijskom okeanu angažovane u vojnim akcijama SAD u Avganistanu.

Japanski ustav, poznat i kao "Ustav mira" jer se dalekoistočna carevina u njemu odrekla rješavanja međunarodnih pitanja silom i učešća u vojnim sukobima u inostranstvu, do danas je u praksi ograničavao angažovanje japanskih vojnih snaga na odbranu Japanskog arhipelaga, odnosno predviđao upotrebu silu samo u slučaju da sam Japan bude napadnut.

Japanska vlada odlučila je, međutim, da zvanično odobri novo tumačenje ustava, prema kojem Japan ima pravo ne samo da brani sebe već i da vojno priskoči upomoć drugim zemljama ako i njemu samom jasno preti opasnost.

Japanski ustav donesen je 1947. godine u uslovima američke okupacije, samo dvije godine nakon teškog atomskog i konvencionalnog bombardovanja kojim je Tokio prisiljen na kapitulaciju.

U to vrijeme Zemlja izlazećeg sunca vidala je duboke rane, kao što su gubitak oko 2.500.000 života i temeljno razaranje 25 najvećih naselja, prolazila kroz period gladi i masovnog stradanja od tuberkuloze. To je bilo i doba velikog preispitivanja prošlosti i traženja novih vrijednosti, a japanski vlada i narod u tim poslijeratnim godinama, pored obnove i dostizanja navišeg nivoa ekonomskog razvoja, kao svoj najveći cilj i jednu vrstu misije u međunarodnim odnosima usvojili su pacifističku politiku i promociju mira, odnosno mirne koegzistencije naroda cijelog svijeta.

Rat na Korejskom poluostrvu i jačanje Sovjetskog Saveza, međutim, uticali su na SAD da ubrzo odstupe od svoje politike pacifikacije i razoružavanja Japana, pa je 1954. godine u dalekoistočnoj carevini formirana oružana formacija "Japanske samoodbrambene snage", koja ni danas ne nosi zvaničan naziva "vojska" ili "armija", ali ima 220.000 odlično opremljenih i obučenih profesionalnih pripadnika.

Odluka vlade u Tokiju da, novim tumačenjem ustava omogući učešće Japana u kolektivnoj odbrani, odnosno čvršće vojno povezivanje sa SAD-om, te tako približi pripadnike "Samoodbrambenih snaga" upotrebi vojne sile, u japanskoj javnosti uglavnom nailazi na otpor, mada je puno Japanaca i uzdržano kada je to u pitanju.

U prijestonici Tokiju u protekla dva dana održane su demonstracije pred zgradom vlade, u kojima je učestvovalo više hiljada ljudi. Nezadovoljni građani tvrde da vlada nije uslišila želju naroda da Japan nastavi miroljubivu politiku, te da je na mala vrata praktično izmijenila ili prekršila ustav koji je do sada bio oslonac japanskog prosperiteta.

Opozicioni političari smatraju da je vlada svojevoljno donijela odluku koja ima veliku težinu i implikacije, odnosno može u budućnosti da uvede Japan u rat, te da je pitanje o izmjeni tumačenja ustava trebalo biti izneseno na referendum.

Očevici preko interneta javljaju i o samospaljivanju jednog građanina koji se u znak protesta protiv odustajanja vlade od antiratne politike polio benzinom i zapalio u centru Tokija veče prije sastanka vlade. O ovom događaju glavni japanski mediji nijesu odmah izvijestili i on se tek danas pominje u nekim od tiražnijih listova.