Iz tog Vladinog resora su kazali da se značajan broj projekata realizovanih u okviru Komponente i odnosi na sistemska pitanja, od kojih benefiti ne mogu biti povezani samo sa jednom opštinom ili samo jednom institucijom, nego sa ukupnim funkcionisanjim različitih segmenata sistema.

„Štaviše, smatramo značajnim ukazati na to da su sve opštine u Crnoj Gori imale priliku da koriste sredstva iz Ipe. Činjenica da su neke opštine bile više, a neke manje uspješne ukazuje na potrebu da se nastavi sa aktivnostima izgradnje njihovih kapaciteta i usvajanja znanja i vještina za planiranje i sprovođenje projekata“, rekli su agenciji MINA iz MVPEI.

Kako je objašnjeno, razlike između opština u pogledu učešća u projektima Ipe i iskorišćavanju dostupnih sredstava rezultat su strateških, ali i finansijskih aspekata. 

„Postojanje dugoročnog strateškog razvojnog planiranja osnovni je preduslov za uspjeh opštine u korišćenju dostupnih EU sredstava. Pored ovih segmenata nužno je i adekvatno finansijsko planiranje, iz razloga što je za realizaciju projekata, pored bespovratnih sredstava koja obezbjeđuje EU, korisnik u obavezi da osigura kofinansiranje u iznosu od oko 15 odsto vrijednosti projekta, što se u slučaju opština pokazalo kao opterećenje i izazov i realizaciji projektnih aktivnosti“, naveli su iz Ministarstva.

Rješenje tog problema u Vladinom resoru vide u daljem unapređenju strateškog razvojnog planiranja opština, boljoj koordinaciji aktivnosti između nacionalnih institucija i lokalnih samouprava, boljoj informisanosti o IPA projektima, zapošljavanju onih koji će se baviti projektima podrške EU, ali i uspostavljanju održivog sistema obezbjeđivanja sredstava za pretfinansiranje i kofinansiranje projekata, uz istovremenu kontinuiranu izgradnju kapaciteta za pripremu i sprovođenje projekata.

U MVPEI smatraju da, kada je riječ o pomoći države opštinama, i do sada pomoć nije izostala. 

„Ne samo u smislu sprovođenja obuka i uključivanja u procese programiranja podrške, već i kroz konkretnu finansijsku podršku za realizaciju projekata u lokalnim samoupravama. Podrška za pripremu, programiranje i realizaciju projekata nastaviće se i u narednom periodu, ali je važno da razumijemo da krajnji korisnici projekata moraju sve više preuzimati odgovornost za ove aktivnosti, kako bi se što bolje pripremili za korišćenje strukturnih fondova koji će im sjutra biti na raspolaganju, jer ove obaveze niko sem njih ne može preuzeti“, saopšteno je iz Ministarstva.

Iz MVPEI navode da je jedna od osnovnih odlika ovog instrumenta finansijske podrške EU, ali uopšteno i načina funkcionisanja EU, upravo transparentnost.

„Dodatno, možemo istovremeno reći da je još jedna značajna odlika i složenost procesa planiranja i sprovođenja, koji se odvija u skladu sa precizno propisanim procedurama i mehanizmima utemeljenim na principima jasne podjele obaveza i odgovornosti“, kazali su iz MVPEI.

Svi podaci o utrošku novca su, kako je rečeno iz Ministarstva, dostupni javnosti na sajtu Delegacije EU, shodno propisanim procedurama, pri čemu MVPEI dodatno na godišnjem nivou dostavlja Vladi i kasnije Skupštini na razmatranje Informaciju o programima podrške EU Crnoj Gori, tako doprinoseći promociji Ipe, ali i transparentnosti ukupnog procesa.

„Istovremeno, uvijek postoji prostor za poboljšanje informisanja javnosti, prvenstveno građana o projektima koji su realizovani, čemu smo kontinuirano posvećeni u svakodnevnom radu“, poručeno je iz MVPEI.

Izvor: CDM